Saygıdeğer Mesai Arkadaşlarım, Kıymetli misafirler, Değerli Basın Mensupları Hepinizi Saygıyla Sevgiyle Muhabbetle Selamlayarak Başlamak istiyorum sözlerime.Bu Deprem Haftasının inşallah Türkiye de depremsiz geçecek veya depreme dayanıklı konutlar ürettiğimiz günlere vesile olacak hafta olmasını Cenabı Allahtan niyaz ediyorum.

Deprem Haftası vesilesi ile ifade edeyim ki ben bir deprem çocuğuyum.Ben Erzincanlıyım. Malumunuz olduğu üzere halen Türkiye'nin en büyük depremi olarak önümüzde duran deprem 1939 26 Aralığını 27 Aralığa bağlayan gecede meydana gelen Erzincan Depremidir.Erzincan Depreminde o zaman otuzikibin zayiat verilmiştir. Ondan sonra tabi binlerce yaralı altıyüzbin ev yıkılmıştır.Dolayısıyla Türkiye'nin en büyük depremidir.Tabii o günden sonrada biz çocukluk yıllarımızda deprem hikayeleri ile büyüdük.Deprem sarsıntıları ile uyandık zaman zaman bizim babamız bazen gece uyandırırdı bizi uykumuzdan kalkın çocuklar deprem oluyor diye.Kalkardık Bahçeye çıkardık biraz sonra sallantı bittikten sonra çocuklar haydi tehlike geçti girin içeri derdi.Bizde girer yataklarımıza yatardık.Erzincan'da hatırlıyorum senede bir kaç defa sallanırdık.Hatta onun için Erzincanlılar şaka olsun diye beşikli şehir derlerdi Erzincan'a.

Bizleri devamlı salladığı için Beşikli Şehir derlerdi.Türkiye deprem ülkesidir sadece Erzincan değil, bulunduğumuz topraklarda bulunduğumuz coğrafyada Türkiye Cumhuriyetinin sınırlarında bulunan topraklarında büyük bir çoğunluğu da deprem bölgesidir.Bir kısmı 1. derece deprem bölgesi 2.ci 3.cü 4.cü deprem bölgesine kadar bölgelerimiz vardır.Örneğin Konya dan Mersin Bozyazı'ya veya Aydıncığa kadar bir hat çizerseniz o hat deprem bölgesi değildir. Oda deprem bölgesi olmadığı halde Türkiye’de geçmiş geçtiğimiz birkaç yıl önce Konya da malumunuz olduğu üzere Konya dada bir deprem olmuştur. Dolayısıyla biz deprem bölgesiyiz.1939 Erzincan depremi dedik 1941 de Van Erciş depremi var 1966 da Varto depremi bunları neden sayıyorum bunları ben yaşadığım için sayıyorum. Mesela Varto depremi 1966 da olmuş ben 1984 de Hınıs Kaymakamı olarak gittiğimde ki o deprem Varto Hınıs Depremi idi tam 18 yıl geçmişti aradan fakat henüz devlet oralara deprem konutu yapmamıştı.

O zaman 18 yıl geçmesine rağmen evini yapana yardım metodu ile Devlet vatandaşa yardımlarını yapmış fakat vatandaş evlerini yapmadığı için hala su basmanında evler duruyorlardı.1976 da çaldıran depremi var oda büyük bir depremdi Türkiye’de onu net olarak hatırlıyoruz tabi hatırlıyorum ben. Daha sonra yine 1992 de Erzincan depremi var. Erzincan’da o zaman bine yakın kişi öldü ve binlerce ev yıkıldı. Fakat Türkiye bu depremlerden çok fazla ders almadı 1999 da da bildiğiniz üzere 17 Ağustosta İzmit depremi ve Marmara depremi veya Gölcük depremi veya 17 Ağustos depremi diye anılan deprem meydana geldi ki onunla Türkiye nin en geniş bölgeye etkileyen depremi idi. 17500 kişinin öldüğü resmi rakamlara yansıdı. Gayri resmi rakamlara göre de 50.000 kişi öldü. Daha sonra da 12 Kasım 1999 da Düzce depremi oldu. Bu depremde büyük bir depremdi.1999 ve 1999 17 Ağustosu ile 1999 12 Kasımında olan depremlere bizzat Ankara Büyük Şehir belediyesinde genel sekreter yardımcısıydım. Ekiplerin deprem ekiplerinin başında ben gitmiştim. Yani Sakarya yada Düzce yede ben gitmiştim. Depremin ilk gecesi gitmiştik. Her ne kadar basında zaman zaman Devlet zamanında müdahale edemedi gibi haberler çıktı ise de ben hatırlıyorum saatini hatırlıyorum 12 Kasım depremi yediye bir kala veya üç kala akşam yani on dokuza bir kala veya üç kala olmuştu, sallandık biz Ankara da sallandı evimize gitmeden arabalara bindik ve Bolu ya hareket ettik. Düzce ye Hareket ettik. Kaynaşlı ya vardığımızda Kaynaşlı yerle bir olmuştu.

Yangınlar çıkmıştı birkaç evde bizde Ankara büyükşehir belediyesinin ekipler ile orada ilk müdahale ettiğimiz yer Akabe tesisi diye bir tesis vardı. Yerle bir olmuş Otobüsler mola verdiği saatte olmuş orada kopmuş kollar, bacaklar gördük insanların parça parça cesetlerini seyrettik. Tabi seyretmedik kurtarma çalışmalarına katıldık o gece telefonlar da kesilmişti. O zaman Bolu dağı Bolu tüneli de yoktu tabi. Bolu Dağındaki yol çökmüştü. Yarısı yıkılmıştı. Geçit te vermiyordu. Tek şeritten zorla geçilebiliyordu. Bunun için bu depremleri özellikle anlattım. Bu depremler olmasına rağmen Türkiye’de mevzuat olarak deprem tehlikesine karşı alınacak tedbirler olarak oldukça zayıf bir durumdaydık Arkadaşlar. Mesela 1939 Erzincan depreminden sonra 1940 da 1940 veya 1941 de deprem yönetmeliği çıktı. Ama 1959 da da 7269 sayılı tabi afetlerde alınacak tedbirlere ilişkin kanun çıktı. Bugün o kanun hala yürürlükte olan tabi afetlerde uygulanacak, uygulanmakta olan temel kanunlardan biridir. Fakat 99 da olan depremlerde görüldü ki bu deprem yönetmeliğine uyulmamış hepiniz hatırlıyorsunuz binalar ya zemin etütü yapılmadan yapılmış yada statiğine bina statiğine uyulmamış statik projelere uyulmamış ya projeler değiştirilmiş yada malzemeden çalınmış şeklinde bir takım gerekçeler ileri sürüldü. Ondan sonra 2000 de tekrar 2000 veya 2001 tam hatırlayamıyorum bağışlayın bir deprem yönetmeliği daha çıkarıldı. Ama esas esaslı mevzuat 5902 sayılı Afet kanunu ile geldi. Çünkü bu kanunla artık Türkiye de bulunan Afet le ilgili Afet olayları ile ilgili dağınık mevzuat bir araya toplandı ve dağınık teşkilatların da bir kısmı kapatıldı. Tek teşkilat haline geldi. Sivil Savunma teşkilatı vardı Sivil savunma genel müdürlüğü vardı.

İçişleri Bakanlığına bağlı. O kapatıldı. Bayındırlık Bakanlığına bağlı Afet işleri genel müdürlüğü vardı oda kapatıldı. Ne kaldı Başbakanlık Acil Durum Yönetimi genel müdürlüğü vardı ora üç teşkilat birleştirilerek Afet ve Acil yönetimi Başkanlığı şeklinde örgütlendi. İşte bugün bu örgüt illerde de teşkilatı var il Afet Müdürlükleri şeklinde Valiliklere bağlı olarak çalışan Afet Müdürlükleri şeklinde örgütlendi ve Afetlere ciddi müdahalede bulunabiliyor. Şu anda Devletin hakikaten Afetler konusun da çok büyük mesafeler aldığını hepimiz biliyoruz. Biraz önce unuttum söylemeyi 2011 de Van depremi de büyük depremlerimizden biridir. Van depreminde Devlet sınavını o kadar güzel verdi ki bir sene dolmadan veya bir sene içerisinde yıkılan Van yeniden yapıldı ve halkın hizmetine vatandaşların istifadesine oturmasına sunuldu. Bugün eski Van’ın yerinde yıkılmış Van’ın yerinde koskocaman, modern bir Van duruyor. Artık Devlet şunu ispat etti biz herhangi bir afet anın da herhangi bir deprem anında artık öyle senelerce vatandaşı bekletmeyiz. Ne yaparız önce geçici barınma yerleri kurarız bu barınma yerlerinde vatandaşın ihtiyaçlarını karşılarız ama bu ihtiyaçlar karşılanırken gecikmeden de tedbirlerimizi alır binalarını yapar ve vatandaşı içine sokarız. Tabi bu arada deprem haftası dolatışıyla söylenmesi gereken bir cümlede şudur. Dask diye bir şey Deprem sigortası diye bir şey çıktı. Bir Kanun çıktı. Yani şu anda bütün binaların bütün bina maliklerinin binalarını deprem sigortası yaptırmak zorunda oldukları bir mevzuat. Aslında Devlet şunu düşünmüştü sigorta yaptırırsak binaları bundan sonra nasıl olsa Türkiye de çokça deprem oluyor deprem olduğu zaman sigorta şirketleri vatandaşın zararını tazmin eder yıkılan binalarını yaptırır. Ama ne yazık ki büyük şehirlerimizde de eminim ki Çorum da da halkın daha büyük bir çoğunluğu Dask deprem sigortası yaptırmamakta direnmektedir. Devlette vatandaş alışıncaya kadar yardımlara hala devam etmektedir. Bu sigorta kapsamına girmiş binalara dahi yardıma devam etmektedir. Ama esas olan bu deprem haftası münasebeti ile söyleyelim ki Dask a artık deprem sigortasına milletimiz ilgi göstermeli mutlaka binalarını sigorta ettirmeli ve tabi baştan sigortadan önce de binalarımızı statiğine uygun projelerine uygun yapmak durumundayız. Binaları uygun yapmak için yapı denetim firmaları bu işte görevli firmalar belediyeler çevre şehircilik müdürlüğü denetim konumundaki birimlerdir. Bunların da dikkat etmeleri lazım.

Biz şunu idda ediyoruz Devlet olarak şunu idda ediyoruz eğer binalar statiğine uygun yapılsa ve malzemeden de her hangi bir çalınma olmasa tam projelerinin gerektirdiği malzemeler kullanılsa binanın yerle bir olması çökmesi diye bir şey vukua gelmez. Asla vaki olmaz. Yani binalar eğilebilir,çarpılabilir,çatlayabilir ama diz çökmez. Mühendis arkadaşlarımız benden daha iyi biliyorlardır bunun binanın diz çökebilmesi için statiğine aykırı bir şeylerin olması lazım. Yani yapımında bir hilenin olması lazım. Bundan dolayı diyoruz ki bizim yıkılan binalarımızın yüzde doksanı hileli yapılardır. Onun için binalarımızı sağlam yapacağız. Bu deprem haftasında deprem dede Ahmet Işıkara’yı zikretmeden geçmeyeceğim. O şu sözü bize miras olarak bıraktı Depremler öldürmez Binalar, sağlam yapılmayan binalar öldürür. Onun çok projeleri vardı inşallah ilerde Devlet te bunu hayata geçirir deprem konusunda Muhtar, İmam, Öğretmen gibi üçlünün mutlaka el birliği etmesi iş birliği etmesi bunların halkı eğitmesi halkı bilinçlendirmesi gerekir. O yurdu dolaşıyordu çok yaşlı haliyle bile yurdu dolaşıp çeşitli etkinliklerde bulunuyordu onun için bende diyorum ki depremden kaçmak mümkün değil. Bizim bölgemiz deprem bölgesi, Depremin ne zaman olacağını da bilmemiz mümkün değil bu da bizim kaderimiz ama mühendis arkadaşlar çok daha mimarlar, mühendisler bilecektir hangi depremin, hangi binanın kaç şiddetinde depreme dayanacağını mühendislik biliyor. Şu anda Mühendislik bilimi hangi binanın kaç derece depreme dayanacağını biliyor. Tespitli. Dolayısıyla Türkiye de olan depremler üç aşağı beş yukarı 7 ila 8 arasında oluyor. Demek ki biz 9,10 şiddetinde bir depreme dayanıklı binalar yapmış olsak muhtemelen hiçbir binamız yıkılmayacak.

Onun için depreme dayanıklı bina yapmak hem dediğim gibi yapım firmalarının, hem yapı denetim firmalarının hem denetleyen birimler olarak Belediyelerimizin ve Çevre Şehircilik Müdürlüğümüzün asli görevi olmalıdır. Bunun yanın da tabi diyelim kaçınılmaz o şeye rastladık depreme rastladık Afet Müdürlüğümüz bütün ekipleri ile bütün donanımlar ile bütün imkanları ile vatandaşın her an yanında olmaktadırlar bizde deprem Allaha şükür inşallah hiç olmaz çorumda sık sık deprem olan bir bölge değil ama çeşitli tabi afetlerde Afet Müdürlüğümüzün Afet müdürlüğü ekiplerimizin fevkalade kısa sürede afet mahalline ulaştıklarını gereğini en seri şekilde yaptıklarını görüyoruz. İşte Çukur özde yanan yangında gerçi bir senedir onlarla itilafı çözemediğimiz için yapamadık ama Bayatın Tevekli köyünde evleri yapıldı şu anda geçici kabuller de yapıldı. Vatandaşa teslim edildi. Yani Devlet artık bir senede binalarını da yapıp teslim ediyor onun dışında Acil Yardım olarak dediğim gibi Afet ekiplerimiz her an her türlü arama ,kurtarma faaliyetleri ile acil yardım yapmalarıyla ve hemen konutları yapmak o şeyi telafi etmek üzere planlamayı, programlama yı da yapıp ve sonuca ulaşıyorlar. Bu nedenle bu deprem haftasında yeni kurulmuş olmalarına rağmen başarılı çalışmalar yürüten Afet Müdürlüklerimizi başta bizim müdürlüğümüz tabi söylediğim müdürlük ama diğer illerde de eminim ki aynı sistem devam ediyordur. Bu Müdürlüklerimizi kutluyorum ben. Bu haftanın dediğim gibi inşallah depremsiz veya deprem olduğu taktirde zayiatsız veya zayiatın en asgariye indirildiği yollar geçirmemizi cenabı Allahtan niyaz ediyorum. Ben bu haftanın ülkemize hayırlı olmasını ülkemizi çeşitli belalardan cenabı Allah’ın korumasını bu hafta dolayısıyla niyaz ediyorum. Tabi hep söylediğim bir cümleyi de tekrar edeyim ondan sonra sözlerimi sonlandırayım. Ben depremlerle İhtilalleri bir birine benzetiyorum.

Depremler ekonomik varlıkları siler süpürür alı insanların elinden. İhtilallerde siyasi birikimleri siler süpürür alır götürür. Onun için çok benzetirim. Ne ihtilaller Ne depremler hatta son günlerde yoğun olarak yaşadığımız nede terör inşallah bu ülkenin başında olmasın. Bu ülkenin baş belası olmasın. Bu vesile ile Terörden dolayı şehit olan Askerlerimize, Polislerimize şehitlerimize de cenabı Allahtan rahmet diliyorum. Hepinize saygılar sunuyorum. Güneş altında çok beklettim hepiniz haklarınızı helal ediniz.Hayırlı günler diliyorum.